Bina ve Sitelerde Yangın Güvenliği İçin Alınması Gereken Önlemler. Toplu yaşam alanları olan apartmanlar ve siteler, yüzlerce insanın bir arada yaşadığı karmaşık yapılar haline gelmiştir. Bu durum, yangın gibi acil durumlara karşı alınması gereken önlemleri daha da önemli hale getirir. Yangın felaketleri, sadece bulunduğu dairede değil, tüm binayı etkileyebilecek potansiyele sahiptir. Bu nedenle, yangın güvenliği hem bireylerin hem de site yönetimlerinin ortak sorumluluğudur.

Bu kapsamlı rehberde, 2025 yılı yönetmeliklerine uygun şekilde bina ve site yaşam alanlarında alınması gereken yangın güvenliği önlemlerini detaylarıyla inceleyeceğiz.

Neden Yangın Güvenliği Öncelik Olmalı?

Yangınların %30’dan fazlası konutlarda çıkmaktadır. Elektrik tesisatları, ocak yangınları, soba ve kombi kullanımı gibi gündelik yaşam unsurları, kontrolsüz şekilde yangın tehlikesi oluşturabilir. Bu risk, kalabalık yaşam alanlarında daha da artar. Özellikle çocukların, yaşlıların ve engelli bireylerin yaşadığı binalarda, yangın anında hızlı tahliye sağlamak için önceden planlama ve altyapı gerekir.

Unutulmamalıdır ki; yangın güvenliği bir “olay sonrası önlem” değil, “olaydan önce hayat kurtaran hazırlık”tır.

Büyük Sitelerde Yangın Güvenliği Zorlukları

Büyük ölçekli sitelerde yangın güvenliği, bina içinden daha fazlasını kapsar. Site içerisinde birden fazla blok, yeraltı otoparkları, spor salonları, alışveriş alanları veya sosyal tesisler olabilir. Bu durum, her alan için farklı risk senaryoları doğurur. Örneğin:

• 🅿️ Otoparklarda elektrikli araçların yanıcı batarya tehlikesi
• 🍽️ Site kafelerinde LPG tüp kaynaklı patlama riski
• 🚧 İnşaatı tamamlanmamış alanlarda kontrolsüz kaynak çalışmaları

Bu alanların her biri için özel yangın senaryoları oluşturulmalı, ilgili güvenlik ekipmanları ayrı ayrı konumlandırılmalıdır.

Apartman ve Siteler İçin Zorunlu Önlemler (2025 Yönetmelikleri)

2025 itibarıyla Türkiye’de toplu yaşam alanlarında uygulanması gereken bazı zorunlu yangın güvenliği ekipmanları şunlardır:

Güvenlik Unsuru	Zorunluluk Durumu
Yangın Tüpü	Her katta en az 1 adet, yılda bir kontrolü zorunlu
Yangın Alarmı ve Duman Dedektörü	Merdiven holleri, asansör önleri ve otopark girişlerinde
Yangın Merdiveni	4 kat ve üzeri binalarda çelik konstrüksiyonlu, kilitsiz erişim
Hidrant Sistemi	1000 m² üzeri sitelerde dış alanlarda zorunlu
Acil Aydınlatma ve Yönlendirme	Tüm bloklarda tahliye yönleri LED sistemlerle işaretlenmeli

Site Yönetimi ve Kat Malikleri Ne Yapmalı?

Sadece teknik ekipman yeterli değildir. Site yönetimleri ve bina sakinleri aşağıdaki sorumlulukları yerine getirmelidir:

• 📋 Yılda en az 1 defa yangın tatbikatı yapılmalı
• 🔧 Tüm yangın ekipmanları 6 ayda bir kontrol edilmelidir
• 🚪 Yangın merdivenlerinin önü asla kapatılmamalı ve kilitlenmemelidir
• 📖 Yeni taşınan sakinlere yazılı yangın bilgilendirme dökümanı verilmelidir
• 🧯 Her dairede küçük boy yangın söndürücü ve yangın battaniyesi bulundurulmalıdır

Elektrik Tesisatına Dikkat: Görünmeyen Yangın Riski

Apartman ve sitelerde yangınların büyük çoğunluğu eski veya uygunsuz yapılmış elektrik tesisatlarından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle:

• Tüm elektrik panoları yılda bir kez uzman elektrikçi tarafından kontrol edilmelidir
• Ortak alan prizlerinde kaçak akım rölesi kullanılmalıdır
• Asansör motor daireleri, elektrik sayaç panoları gibi alanlara izinsiz giriş yasaklanmalıdır

🧾 Not: 2025 itibarıyla bina elektrik projelerinde yangına dayanıklı kablo kullanımı zorunlu hale getirilmiştir.

Yanıcı Maddelerin Depolanması: Gözden Kaçan Tehlike

Birçok bina sakini, apartman boşluklarını ya da yangın merdiveni girişlerini depo gibi kullanır. Ancak:

• 🔥 Boş koliler, eski mobilyalar, boya kutuları gibi maddeler yangın riskini kat kat artırır
• 🚪 Yangın merdiveni önleri kesinlikle boş olmalıdır
• 🧯 Yangın tüplerinin etrafı açık bırakılmalı, üstü kapatılmamalıdır

Site yönetimi bu alanları düzenli denetlemeli, gerekirse fotoğraflı ihbar sistemi oluşturmalıdır.

Yangın Gönüllüsü Ekibi Oluşturmak

Özellikle büyük sitelerde yönetim, her bloktan gönüllü 1-2 kişiyi eğiterek küçük bir “yangın ekibi” kurabilir. Bu ekip:

• Yangın anında ilk müdahaleyi yapar
• Tahliye yönlendirmelerini üstlenir
• 112 aramasını gecikmeden gerçekleştirir
• Eğitim ve tatbikatlarda aktif rol alır

Bu ekipler basit bir eğitimle dahi hayati roller üstlenebilir. Belediyelerden ücretsiz eğitim desteği alınabilir.

Sigorta Açısından Yangın Güvenliği

Site veya bina yönetimi, yangın güvenliği önlemlerini almadığı takdirde;

• 🔍 Yangın sonrası sigorta hasar ödemesi reddedilebilir
• 🧑‍⚖️ Kat malikleri yönetim aleyhine dava açabilir
• 💸 Maddi tazminat yükümlülüğü doğabilir

Dolayısıyla sigorta şirketleriyle yapılan poliçelerde yangın güvenliği ekipmanlarının eksiksiz kurulmuş ve belgelenmiş olması çok önemlidir.

Yaşam Alanlarında Yangın Güvenliği Ortak Sorumluluktur

Yangın anında alınabilecek en iyi önlem, o yangının hiç çıkmamasını sağlamaktır. Bunun yolu da; teknik ekipmanın yanında insan faktörünün, eğitim ve farkındalıkla güçlendirilmesinden geçer. Her bina sakini, sadece kendi dairesinden değil, komşularından ve ortak alanlardan da sorumludur.

Unutmayın: Bir yangını söndürmek dakikalar sürebilir ama etkisi yıllarca sürebilir. Hazırlıklı olmak hayat kurtarır.