Yangın dolabı nedir, Yangınla mücadelede zamanla yarışılır. Bu yarışta doğru ekipmanlara hızlı şekilde ulaşmak hayati önem taşır. İşte bu noktada, yapıların içerisinde stratejik noktalara yerleştirilen yangın dolapları devreye girer. Yangın dolapları, yangının ilk aşamasında müdahale edilmesini sağlayan, içinde hortum, vana, lans gibi ekipmanlar bulunan özel kabinlerdir.

Yapının türüne, kullanım amacına ve büyüklüğüne göre yangın dolabı içeriği değişiklik gösterse de, tüm sistemler belirli bir standarda tabiidir. Bu yazımızda yangın dolabı nedir, içeriğinde neler bulunmalı, hangi yönetmeliklere göre tasarlanmalı ve kimler kullanabilir gibi tüm önemli noktaları detaylı olarak açıklıyoruz.

Yangın Dolabı Nedir?

Yangın dolabı, yangın esnasında ilk müdahaleyi gerçekleştirmek için içinde gerekli söndürme ekipmanlarının bulunduğu, kapalı bir metal veya plastik kabindir. Genellikle duvara monte edilir ve “Kırmızı Dolap” olarak da bilinir. Acil durumlarda kolay erişilebilir olması için yangın dolapları genellikle koridorlarda, çıkış kapılarına yakın veya merdiven boşluklarında bulunur.

📦 Tipik bir yangın dolabı şu ekipmanları içerir:

• 20–30 metre uzunluğunda hortum (yarı sert ya da düz hortum)
• Yüksek basınçlı su püskürtebilen lans
• Vanalı sistem (aç-kapa mekanizması)
• Manometre (bazı modellerde)
• Yangın battaniyesi (bazı dolaplarda)
• Acil durum kullanım talimatı
• Opsiyonel: El feneri, eldiven, balta gibi yardımcı ekipmanlar

Yangın Dolabı Türleri

Yangın dolapları kullanım amacına ve binanın risk seviyesine göre iki ana türe ayrılır:

🔹 1. Tip Yangın Dolabı (Yarı Sert Hortumlu):

• 25 mm çapında yarı sert hortum içerir.
• Kullanımı kolaydır; hortum dolaptan çekilerek doğrudan yangına müdahale edilir.
• Okullar, ofisler, konutlar için uygundur.

🔸 2. Tip Yangın Dolabı (Düz Hortumlu):

• 52 mm çapında düz hortum içerir.
• Kullanım için hortumun tamamen açılması gerekir.
• Genellikle endüstriyel tesisler, oteller ve büyük alışveriş merkezlerinde tercih edilir.

Yeni düzenlemelerle birlikte yangın dolaplarının türü bina risk sınıfına göre belirlenmektedir.

Yangın Dolabı İçeriğinde Neler Olmalı?

Her yangın dolabının içeriği standartlara uygun olmak zorundadır. TSE TS EN 671-1 ve TS EN 671-2 standartlarına göre yangın dolabı içeriği aşağıdaki gibi olmalıdır:

✅ Hortum:

• Tip 1: Yarı sert hortum, 25 mm çapında, en az 20 metre uzunluğunda
• Tip 2: Düz hortum, 52 mm çapında, en az 30 metre uzunluğunda
• UV ışınlarına, yıpranmaya ve ısıya dayanıklı olmalıdır

✅ Lans (Sprey Tabancası):

• Su akışını yönlendirebilir olmalı
• En az 3 akış modu: jet, sprey ve kapalı
• Hortumla uyumlu bağlantıya sahip

✅ Vana:

• Yangın anında kolayca açılıp kapatılabilir olmalı
• Su debisini ve basıncını kontrol edebilmeli

✅ Montaj Plakası ve Sabitleme Elemanları:

• Hortumun düzgünce sarılabilmesi için döner tambur sistemi
• Bağlantı noktaları sızdırmaz ve dayanıklı olmalı

✅ Etiketler ve Talimatlar:

• Dolap kapısının iç kısmında kullanım talimatı
• Yangın 112 arama uyarısı
• Kullanıcı bilgilendirme piktogramları

Yangın Dolapları Hangi Alanlarda Zorunludur?

2025 yılı itibarıyla yürürlüğe giren güncel yangın yönetmeliğine göre yangın dolabı bulundurulması zorunlu olan alanlar:

🏢 Konutlar (5 kat ve üzeri binalar)
🏬 AVM ve mağazalar
🏨 Oteller ve yurtlar
🏫 Okullar, üniversite kampüsleri
🏭 Fabrikalar, üretim tesisleri
🎭 Kültürel tesisler: sinema, tiyatro, müze
🏟️ Spor kompleksleri ve stadyumlar

Yangın dolaplarının sayısı ve yerleşimi mimari yangın projesine göre belirlenmeli ve itfaiye tarafından onaylanmalıdır.

Kurulum ve Periyodik Kontroller

Yangın dolapları kurulmadan önce aşağıdaki süreçler izlenmelidir:

1. 📐 Projelendirme: Yangın mühendisliği danışmanlığı alınmalı.
2. 🔧 Kurulum: TS EN 671 standardına uygun ekipmanla montaj yapılmalı.
3. 🧪 Test: Kurulum sonrası debi ve basınç testleri yapılmalı.
4. 🗓️ Bakım: Yılda 1 kez profesyonel firmalarca bakım yapılmalıdır.

Bakımda şu adımlar uygulanır:

• Hortumda yırtık/çatlak kontrolü
• Vanaların işlevsellik testi
• Lans püskürtme modlarının kontrolü
• Etiket, talimat ve mühür kontrolü

Yangın Dolabı Kullanımı Kimlere Aittir?

Yangın dolapları, binadaki kullanıcılar tarafından ilk müdahale amacıyla kullanılabilir. Bu nedenle;

• Tüm çalışanlara veya bina sakinlerine temel yangın eğitimi verilmelidir
• Dolapların üzerinde basit ve görsel kullanım talimatları bulunmalıdır
• Acil durum planları içerisinde yangın dolapları da tanıtılmalıdır

Unutmayın: yangın dolapları ilk müdahale içindir; yangın büyürse kesinlikle profesyonel itfaiyeye haber verilmelidir.

Yangına Karşı İlk Müdahale Gücü Elinizin Altında

Yangın anında saniyelerin bile büyük önemi vardır. Yangın dolapları, ilk müdahaleyi hızlıca ve etkili şekilde yapabilmeniz için en önemli ekipmanlardan biridir. Ancak bu dolapların işe yaraması, sadece orada olmalarına değil, içlerinin dolu, ekipmanlarının sağlam ve periyodik olarak kontrol edilmiş olmasına bağlıdır.

📌 Unutmayın:
Bir yangın dolabı, sadece bir kutu değil; içerisinde hayat kurtarabilecek ekipmanlar taşıyan bir güvenlik merkezidir.