2025 yılı itibarıyla Türkiye’de yangın güvenliğiyle ilgili birçok yönetmelikte güncellemeler yapıldı. Bu düzenlemeler arasında en dikkat çekenlerden biri de “Yangın Merdiveni Yönetmeliği”nde yapılan değişikliklerdir. Yeni standartlar; yangın anında tahliye süresini azaltmayı, can güvenliğini artırmayı ve bina sahiplerine daha net sorumluluklar yüklemeyi amaçlıyor.

Bu yazıda, 2025 yılında yürürlüğe giren yangın merdiveni yönetmeliği değişikliklerini, zorunlu hale gelen yeni kuralları, yapı tipine göre farkları ve uygulama ipuçlarını detaylı bir şekilde ele alıyoruz.

🏢 Yangın Merdiveni Nedir? Neden Önemlidir?

Yangın merdiveni, bir binadaki insanların acil durumlarda binadan güvenli şekilde tahliye edilmesini sağlayan, yapı dışında ya da içinde yer alan özel bir kaçış sistemidir. Sadece yangın değil; deprem, patlama ve benzeri durumlarda da hayati önem taşır.

Doğru konumlandırılmış ve uygun standartlara göre yapılmış bir yangın merdiveni:

• Panik anında yön kaybını engeller
• Tahliyeyi hızlandırır
• Duman ve ısıdan koruma sağlar
• Yasal yükümlülükleri yerine getirir

🆕 2025 Yönetmeliği ile Gelen Önemli Değişiklikler

2025 yılında yürürlüğe giren yeni yangın merdiveni yönetmeliği, birçok teknik ve uygulama standardında güncellemeye gitmiştir. En kritik başlıklar şunlardır:

1. 🧭 Tahliye Süresi Esasına Göre Planlama

Yeni yönetmelikte binaların tahliye süresi temel kriter olarak alınıyor. Bina büyüklüğü, kişi sayısı ve kat yüksekliğine göre:

• Konutlarda maksimum tahliye süresi: 2,5 dakika
• Okul ve yurtlarda: 3 dakika
• Alışveriş merkezlerinde: 4 dakika
  Bu süreye ulaşabilmek için yangın merdiveni konumlandırması yeniden planlanmalı.

2. 🪜 Z Tipi Merdiven Zorunluluğu (Bazı Yapılar İçin)

8 kat ve üzeri binalarda artık dairesel yangın merdivenleri kabul edilmiyor. Yerine “Z Tipi” düz kollu merdivenler zorunlu hale getirildi. Ayrıca:

• Katlar arasında dönüşümlü sahanlık bulunmalı
• Her 2 katta bir dinlenme alanı planlanmalı

3. 🔐 Yangın Merdiveni Kapıları Sertifikalı Olmalı

Her katta yangın merdivenine açılan kapılar:

• En az 60 dakika yangına dayanıklı olmalı
• TS EN 1634-1 ve CE belgeli olmalı
• Panik bar mekanizmalı sistem şart

4. 🧯 Basınçlandırma ve Duman Tahliyesi Şartı

Kapalı merdiven kovalarında:

• Duman tahliye bacası
• Mekanik basınçlandırma sistemi zorunlu hale getirildi
• Acil aydınlatma ve yön levhaları sertifikalı olmalı

5. ♿ Erişilebilirlik ve Engelli Uyumlu Tasarım

Yeni düzenlemeye göre kamu binalarında ve konut projelerinde:

• Genişliği minimum 110 cm olmalı
• Sedye ve tekerlekli sandalye geçişi sağlanmalı
• Sahanlıklar düz ve kaymaz malzeme ile kaplanmalı

📏 Teknik Standartlar (2025 Güncellenmiş)

Özellik	Eski Yönetmelik	2025 Yönetmeliği
Merdiven kol genişliği	Min. 100 cm	Min. 110 cm
Basamak yüksekliği	Max. 18 cm	Max. 17 cm
Basamak derinliği	Min. 25 cm	Min. 26 cm
Merdiven açısı	45°’ye kadar	30°–35° öneriliyor
Malzeme türü	Belirtilmemişti	Yangına dayanıklı çelik
Katlar arası dönüş	Opsiyonel	Zorunlu (Z tipi)

🏗️ Hangi Yapılar Etkileniyor?

Yönetmelik kapsamı tüm yeni yapı projelerini ve kapsamlı tadilat gören mevcut binaları içeriyor. Etkilenen yapılar:

• Yüksek katlı konut projeleri (8 kat ve üzeri)
• Kamu binaları (okul, hastane, belediye)
• Oteller ve yurtlar
• Alışveriş merkezleri
• Endüstriyel tesisler
• Yüksek yoğunluklu iş merkezleri

📌 Uygulama ve Denetim Süreci

Yapı ruhsatı alınmadan önce yangın merdiveni projesi mimari dosyada belirtilmeli ve onaylatılmalıdır. Ayrıca:

• Belediye ruhsat komisyonu incelemesi
• İtfaiye birimi onayı
• Yapı kullanma izni öncesi kontrol ve yerinde denetim

📌 Eksik veya standart dışı merdiven uygulamaları yapı ruhsatının iptaline ve para cezalarına neden olabilir.

🛠️ Eski Yapılar için Geçiş Süreci

Mevcut yapılarda:

• Yönetmeliğe uygun değilse iyileştirme projesi sunulmalı
• Zorunlu ise yangın merdiveni yeniden planlanmalı
• En geç 2026’ya kadar dönüşüm tamamlanmalı

❓ Sık Sorulan Sorular

📌 Dairesel merdivenimi değiştirmem gerekir mi?
➡️ Eğer 8 kat ve üzeri bir binadaysanız, evet.

📌 Yangın merdiveni penceresiz olabilir mi?
➡️ Kapalı sistemlerde duman tahliye bacası varsa evet olabilir.

📌 Her kat için ayrı merdiven şart mı?
➡️ Hayır, yeterli tahliye süresi sağlanıyorsa tek merdiven yeterlidir.

Yeni Yönetmeliğe Uyum Hayat Kurtarır

2025 yangın merdiveni yönetmeliği, sadece bir zorunluluk değil aynı zamanda modern şehircilik için bir güvenlik garantisidir. Özellikle yüksek yapılar için Z tipi merdivenler, duman tahliye sistemleri ve erişilebilirlik artık lüks değil, zorunluluktur.

🔍 Binanızı mevcut kurallara göre analiz ettirerek hem yasal yükümlülüklerinizi yerine getirebilir hem de olası acil durumlara karşı hazırlıklı olabilirsiniz.